Türkiye’den emekli aylığı alırken Alman sağlık sigortasından faydalanmanın tek yolu emeklinin eşi veya babası gibi birinin üzerinden aile sigortası kapsamında olması. Lakin burada da Türkiye’den alınan emekli maaşının Alman mevzuatına göre 2017 yılı için 425 (2016 yılı için 415 avro) geçmemesi lazım. Örneğin Türkiye’den 1700 TL emekli maaşı alan biri emekli, aylığı yaklaşık ( 17/05/2017 de 1 EURO =3,94 TL ) 432 avro ile 425 avroluk çalışma dışı gelir sınırını aştığından Alman sağlık sigortasında aile sigortası kapsamından çıkıyor ve sağlık sigortasından faydalanabilmek için primleri kendisinin yatırması gerekiyor.
İşte Alman ve Türk sosyal güvenlik mevzuatının olumsuz şartlarına maruz kalan bu kişilerin imdadına Türk-Alman Sosyal Güvenlik Sözleşmesi yetişiyor. Zira bu sözleşme gereğince her iki ülkenin sigortalıları veya emeklileri diğer ülkede sağlık yardımı alabiliyorlar. Almanya’da sağlık sigortasından faydalanamayan SGK emeklisi vatandaşın sözleşme gereğince A/T 21 belgesini getirmesi halinde sorun çözülüyor ve Almanya’da SGK’nın sağlık hizmetinden faydalanabiliyor.
Hangi emekliler Almanya’da SGK sağlık sigortasından faydalanabilir?
2012 yılı sonlarına kadar bu haktan sadece Türkiye’de SSK (4/a) statüsünde emekli olan sigortalılar faydalanabiliyordu. SGK, Alman Yasal Hastalık Sigortası Başkanlığı Hastalık Sigortası Yurtdışı İrtibat Mercii ile vardığı anlaşmadan sonra 26.11.2012 tarihinde 2012/38 sayılı bir genelge yayınlayarak Bağkur(4/b) ve Emekli Sandığı (4/c) sigortalılık statüsünden emekli olan sigortalıların bu haktan faydalanacaklarını ve Almanya’daki sağlık giderlerinin karşılanacağını duyurdu.
Bu haktan yararlanmak için ne yapılmalı?
Türkiye’de ikamet edip SGK’dan emekli olan bir sigortalı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilere geçici olarak Almanya’ya gelmeleri halinde sözleşme gereğince A/T 11 belgesi 2 ve 3 ayı geçmeyecek bir süre için veriliyor. Ancak SGK emeklisi Almanya’da ikamet ediyorsa o zaman kendisine geçerlilik süresi bir yıl olan A/T 21 belgesi düzenlenip veriliyor.
Bunun için emekli vatandaşın öncelikle emekli aylığına hak kazanıp emekli aylığını bağlatması ve Sağlık Provizyon Aktivasyon Sistemi’nde (SPAS) sağlık yardımlarına müstahak olunduğunun ve emekli aylığı, gelir ya da aylıkların ödenmesine devam ediliyor olması ve ikametgâhının Almanya’da olması gerekiyor.
Bu şartları oluşan gurbetçi emekli SGK’nın “
www.sgk.gov.tr/Sigortalılık/Form ve Dilekçeler” internet adresinden temin edebileceği “Almanya’da Sağlık Yardımları Talep ve Beyan Taahhüt Belgesini” usulüne uygun şekilde doldurması ve doldurduğu bu belgeye Almanya’da en az bir yıllık süre ile ikamet izini olduğuna dair Alman yabancılar dairesinden alacağı bir belge veya oturma müsaadesini gösterir e-AT (elektronische Aufenhaltstitel) belgesini ekleyerek bağlı olduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü veya Sosyal Güvenlik Merkezi’nin “Yurtdışı İşlemleri Servisi” ne vermesi yeterli oluyor.
Başvuruyu alan Yurtdışı İşlemleri Servisi gerekli incelemeyi yaptıktan sonra A/T 21 belgesini düzenleyip veriyor. Bu belge bir yıl süreli olarak verilse de Almanya’daki ikamet biri yılı aşkın olacağından her yıl birer yıl olmak üzere uzatılabilmekte.
A/T 21 belgesini alan Alman sigortası nasıl bir yol izleyecek?
Gurbetçi emekli SGK’dan aldığı bu
T/A 21 belgesini Alman sağlık sigortası kurumuna (örneğin AOK) verdiğinde sağlık sigortası kurumu kendisine bir Tedavi Kartı (Behandlungsschein) veriyor. Böylelikle Türkiye’den emekli kişi artık bu kartla doktora ve hastaneye gidip tedavi olabiliyor. Ayrıca bunlar için Alman sağlık sigortasından talep edilen tedavi masraflarının SGK tarafından ödenmesinde aciliyet incelemesi de yapılmıyor. Çünkü sözleşmenin 15. maddesine göre sağlık yardımının yapılmasında Alman mevzuatı geçerli.
Hangi hallerde bu sağlık yardımı kesilir?
En başta bu belgenin alınabilmesi için emekli kişinin Almanya’da ikamet etmesi şart. İşte emekli gurbetçi ikametini Türkiye’ye alırsa bu durumda SGK’nın Almanya’da yaptığı sağlık yardımı kesiliyor. Bunun dışında SGK’nın sağlık yardımlarının sona erdirilmesi ve gurbetçinin örneğin tekrar eşi üzerinden Alman aile sağlık sigortası kapsamına girmesi gibi Alman sağlık sigortasından faydalanmaya başlaması hallerinde de SGK’nın sağladığı bu sağlık yardımı kesiliyor.
